Terugblik Bedienplek van de toekomst

De toekomst van bediening van beweegbare bruggen en sluizen

Samenvatting bijeenkomst

Op een zonnige vrijdagochtend in april kwamen ruim 80 vaarwegbeheerders van verschillende overheden samen in Utrecht voor een netwerkbijeenkomst. Het overkoepelende thema was 'de toekomst van bediening van beweegbare bruggen en sluizen'. Zij stonden stil bij vragen zoals ‘hoe kunnen we in de toekomst veiliger bedienen?’ en ‘hoe kunnen we elkaar daarin helpen?’. In deze terugblik geven we een korte samenvatting en stellen we alle documenten beschikbaar.

Wat staan we nu in dit thema? 

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) adviseert een landelijk kader of richtlijn voor brugbediening te ontwikkelen, waarbij naast technische aspecten ook de menselijke factoren voldoende tot hun recht komen. Een landelijk kader helpt om de veiligheid bij beweegbare bruggen verder te vergroten, zowel voor de bedienaar als de weg- en vaarweggebruikers. 

Platform WOW heeft het initiatief genomen om een roadmap (plan van aanpak) op te stellen voor de inrichting van een landelijk kader (zie roadmap bij 'documentatie'). In een verkennende fase met vaarwegbeheerders is vastgesteld dat er groot draagvlak is voor een vorm van standaardisering. Als eerste stap is daarom deze roadmap ontwikkeld. De uitvoering van de roadmap zorgt voor een gedragen realisatie van een landelijk kader.

Samen met de beheerders van WOW zijn de eerste stappen voor een landelijk kader al gezet. Deelkader 1 Mens Machine Interface is inmiddels af (zie 'documentatie'). Tijdens de bijeenkomst zijn de deelnemers ingegaan op de ‘do’s and don’ts’ van nieuwe technologieën bij brugbediening en zetten we samen de eerste stappen in het invullen van het deelkader ‘Zicht’.

Wat kwam naar voren tijdens de bijeenkomst?

Ron Smits (OVV) over het belang van een landelijk kader brugbediening

Ron vertelde over de lessen die zijn geleerd vanuit ongevallen bij beweegbare bruggen die de OVV heeft onderzocht. In deze ‘wake-up call’ benadrukte hij het belang van standaarisatie en uniformiteit door middel van een een landelijk kader om de veiligheid bij brugbediening verder te verbeteren.

Stand van zaken landelijk kader door Jouke Rypkema

Jouke gaf een toelichting op de stand van zaken van het landelijk kader. Samen met beheerders is een roadmap opgesteld voor de realisatie. Het eerste deelkader over de Mens-Machine Interface (MMI) is uitgewerkt. Samen met CROW wordt gezocht naar financieringsbronnen voor het vervolg. Jouke roept de deelnemers op om mee te zoeken naar mogelijkheden om het kader verder te ontwikkelen.

Update mei 2024: Downloaden landelijke richtlijn

De landelijke Richtlijn bedienbare Bruggen is gratis te downloaden op de site van het CROW. Heb je een CROW account, ga dan naar de pagina Online Kennis & Tools en kies Kennismodule Bruggen en sluizen. Geen CROW account? Maak dan eerst een gratis account aan en klik vervolgens op bestellen bij Kennismodule Bruggen en sluizen. Je krijgt vervolgens een gratis jaarlicentie op deze kennismodule.

Karin de Jong (Projectleider Slimmer en Veiliger Bedienen bij RWS) over haar ervaringen met het gebruik van overzichtsbeelden

Karin vertelde over Smart Patrol innovaties bij Rijkswaterstaat. Zij ging in op de toepassing van overzichtsbeelden en hoe de bedienaar daarmee een beter inzicht krijgt in de situatie en gevaarlijke situaties beter en sneller kan waarnemen. Karin wil graag haar ervaringen hiermee delen met andere beheerders en geleerde lessen uitwisselen. 

Erik Boontjes (Nautisch adviseur bij Waternet) over 'objectherkenning en de veranderende rol van de operator

Erik deelde de ervaringen van Waternet met het inzetten van automatische objectherkenning op basis van camerabeelden. Met een filmpje liet hij zien hoe het systeem de aanwezigheid van mensen op het brugdek detecteert. Hij besprek de voor- en nadelen van het systeem wat ervoor nodig is om het effectief in te zetten.

Ben Haisma (Adviseur Vaarwegbeheer bij gemeente Zaanstad) over meer veiligheid in het bedienproces 

Ben ging in op de presentatie van camerabeelden op de desk en hoe deze kunnen worden geoptimaliseerd. Met name de consistente ‘flow’ van het verkeer op de verschillende camerabeelden is belangrijk. Maar ook het toetsen van een cameraplan met behulp van een lokale opname registratie( LOR) is van belang om de positionering van camera’s te optimaliseren.

Ben helpt graag anderen op weg met het optimaliseren van camerabeelden.

Na de presentaties zijn de deelnemers in break-out sessie uiteen gegaan. Daarin werden de onderwerpen samen met de sprekers verder besproken.

Vooruitkijken: hoe nu verder?

Tijdens de bijeenkomst is er interesse geïnventariseerd voor een Community of Practice (COP). Samen met Platform Bruggen onderzoeken we hoe en wanneer we hier vorm aan geven. 

Sprekers

Ron Smits

Onderzoeksraad voor de veiligheid

Jouke Rypkema

INTERGO

Human centred design | traffic and infrastructure

Karin de Jong

Rijkswaterstaat

Projectleider Veiliger en Slimmer Bedienen

Erik Boontjes

Waternet

Nautisch adviseur

Ben Haisma

Gemeente Zaanstad

Sr. beleidsadviseur ruimtelijk beheer