Gewoon Bijzonder: het werk van kostendeskundige Trevor Verberne

Verder kijken dan euro's

"Ik ben niet zo van het overtuigen. Mensen moet zelf willen verduurzamen."

In de rubriek Gewoon bijzonder zetten we collega’s in het zonnetje. Zij doen ‘gewoon’ hun werk en leveren daarmee een bijzondere bijdrage aan veilige en bereikbare wegen en wateren. Trevor Verberne is kostendeskundige infra bij gemeente Enschede en het brein achter de CO₂-calculator: een tool die van elke kostenraming ook een milieuberekening maakt.

“Mijn werk voelt als een viersterrensudoku,” zegt Trevor met een glimlach. “Een puzzel die ik steeds opnieuw moet oplossen. Ik bereken eigenlijk alle kosten van projecten in de openbare ruimte. Dus riolering, parken, wegen en verhardingen. Op basis van die berekeningen maken de opdrachtgevers hun budgetten. Afgelopen jaar heb ik er zo’n 200 doorgerekend.”

Van euro’s naar CO₂

De doorbraak kwam begin 2023: vanaf dat moment kregen alle calculaties in Enschede naast euro’s ook een CO₂-score. “Veel mensen denken dat dit een aparte tool is,” zegt Trevor. “Maar het is gewoon mijn werk dat ik heb geoptimaliseerd, door milieudata te koppelen aan kosten. Daarmee lopen we vooruit op wat we in 2030 nodig hebben.”

Die informatie gaat direct mee naar de opdrachtgever. “Vroeger keek je alleen naar euro’s,” legt Trevor uit. “Nu zie je ook wat een project betekent voor het klimaat. Dan blijkt ineens: dit fietspad van rood asfalt veroorzaakt zoveel ton uitstoot. Maak je het zwart, dan bespaar je miljoenen en duizenden tonnen CO₂. Dat soort keuzes maken écht verschil.”

In het webinar CO₂-instrumenten uit 2023 legt Sander Lubberhuizen de CO₂-calculator uit

Staafdiagram met titel "Vrij liggende fietspaden 120 km Enschede (LCC 50 jr.)". De horizontale balken vergelijken de CO₂-uitstoot (in kg CO₂-equivalent, blauwe balken) en de kosten (in euro, groene balken) voor acht soorten asfalt over een periode van 50 jaar. Van boven naar beneden:

Rode slijtlaag op duurzame tussen- en onderlaag: 19.222.233,95 kg CO₂-eq, €40.400.000.

Roodwordend asfalt: 7.292.045,22 kg CO₂-eq, €27.845.000.

Rood asfalt: 15.303.980,18 kg CO₂-eq, €27.820.000.

Duurzaam zwart asfalt met rode slijtlaag kruisingen: 8.336.056,43 kg CO₂-eq, €24.700.000.

Biobased asfalt: 4.919.768,24 kg CO₂-eq, €23.750.000.

Zwart asfalt: 9.849.128,10 kg CO₂-eq, €19.375.000.

Duurzaam zwart asfalt: 6.701.859,13 kg CO₂-eq, €18.755.000.

Zwart asfalt met PR deklaag: 8.461.863,86 kg CO₂-eq, €18.500.000.

De CO₂-uitstoot varieert tussen circa 4,9 en 19,2 miljoen kg CO₂-eq, terwijl de kosten variëren tussen circa €18,5 en €40,4 miljoen.
Afbeelding: asfaltkeuzes voor de vrij liggende fietspaden in Enschede. Trevor heeft hier een aantal varianten afgewogen om te kijken welke invloed diverse keuzes hebben voor de totale cost of ownership op areaal niveau.

Omdat nu van elke bestekspost de uitstoot bekend is, kan in een vroeg stadium met de opdrachtgever worden doorgerekend: wat gebeurt er als je elektrificeert of een ander materiaal kiest? En aan het eind van het jaar is duidelijk hoeveel CO₂ de stad in totaal heeft uitgestoten. Zo wordt zichtbaar of Enschede op koers ligt richting 55 procent reductie in 2030.

In het interview op de website van Circulaire Openbare Ruimte lees je hoe Trevor dit instrument ontwikkelde

Verder dan CO₂ alleen

Intussen is Trevor alweer verder dan CO₂. Hij koppelt ook MKI-scores, stikstofeffecten en het gebruik van primaire en secundaire grondstoffen aan zijn berekeningen. “Waarom zou je stoppen bij één milieumaat?” zegt hij. “Een project kost geld, maar heeft óók milieuschadekosten. Pas als je die tegelijk meeneemt, zie je wat keuzes echt betekenen.”

Natuursteenschaamte

Een treffend voorbeeld is zijn analyse van natuursteen in de binnenstad. In theorie gaat dat honderd jaar mee, maar in de praktijk vaak maar tien tot twintig jaar: straten worden regelmatig opengebroken kabels en leidingen of voor andere wijzigingen, waardoor het natuursteen beschadigt en vervangen moet worden. Uit zijn grafieken bleek dat de impact van natuursteen tien keer zo groot is als van alternatieven. “De opdrachtgever zei: als ik dit zo zie, krijg ik natuursteenschaamte,” vertelt Trevor. “Sindsdien verdwijnt natuursteen langzaam uit de stad.”

Trevor Verberne op materialendepot

Vrijdag knutseldag

Trevor’s werkweek laat goed zien hoe breed zijn rol is. Maandag en dinsdag duikt hij in de cijfers: kostenramingen, calculaties en duurzaamheidsberekeningen. Woensdag schuift hij aan bij het bouwteam van de wegverleggers, waar hij zowel als kosten- als duurzaamheidsadviseur nieuwe innovaties doorrekent. Donderdag volgt een bouwteamoverleg over de Oostweg, waar een duurzame tunnel wordt voorbereid. Vrijdag is zijn ‘knutseldag’: werken aan de database, CO₂-waardes toevoegen of onderzoeken schrijven. “Mijn hoofd kan soms zo hard gaan dat het na een paar uur al opgebrand voelt, dan is repeterend productiewerk best fijn.“

In zijn werk omschrijft Trevor zichzelf als een kameleon. “Ik sluit makkelijk aan bij de verschillende teams om ingewikkelde vragen op te lossen. Daarnaast heb ik een klein groepje collega’s om mee te sparren en dat zou dag en nacht doorgaan als het thuisfront er geen stokje voor zou steken,” lacht hij.

Trevor Verberne op materialendepot

Liever inspireren dan overtuigen

Wie Trevor spreekt, ziet een bescheiden persoon die zijn woorden zorgvuldig afweegt. “Ik ben niet zo van het overtuigen,” legt hij uit. “Het gaat erom dat mensen zélf willen verduurzamen of besparen. Ik inspireer door impact te visualiseren. Als projectleiders dan zelf zeggen: ‘Kunnen we dit asfalt niet zwart maken, of een mengsel verduurzamen?’ weet ik dat het werkt.”

Die aanpak sluit naadloos aan bij die van collega Sander Lubberhuizen, één van de collega’s met wie hij ook in het weekend contact houdt. “Sander is heel communicatief en goed in overtuigen,” zegt Trevor. “Ik ben degene die op de handrem trapt. Samen vormen we een duo: hij gaat vol gas, ik zorg dat we geen stappen overslaan. Dat werkt heel goed.”

We hebben meer doeners nodig die nú beginnen.

Trevor Verberne

Ondanks zijn bescheidenheid presenteerde Trevor vorig jaar voor alle provincies wat Enschede doet met CO₂-berekeningen. “Ik vind het niet makkelijk om in de spotlight te staan, maar het is wel belangrijk. Als je kennis deelt, inspireer je anderen om er ook mee aan de slag te gaan. Dat is nodig, want de opgave is groot. We kunnen niet wachten tot de politiek het regelt; we hebben meer doeners nodig die nú beginnen.”

Ambitie: een kaart voor de stad

Trevor werkt intussen aan een nieuw doel: een digitale kaart van Enschede waarop alle kosten en milieugevolgen zichtbaar zijn. “Meten is weten,” zegt hij. “Beheerders zien dan in één oogopslag wat projecten kosten, of ze in het budget van dit jaar passen of moeten doorschuiven. Dan hoeven ze niet steeds opnieuw een berekening op te vragen.” Geen ingewikkelde digital twin, maar gewoon een praktisch hulpmiddel om beter te sturen met publiek geld.

Gewoon of bijzonder?

Wat voor Trevor routine lijkt, ramingen en calculaties maken, wordt extra bijzonder zodra je ziet wat hij eraan toevoegt. Hij zorgde dat CO₂-berekeningen vaste prik werden en voegde daar ook stikstof, MKI-scores en grondstoffen aan toe. Met heldere cijfers en grafieken helpt hij Enschede en de sector vooruit richting 2030. “Mijn doel is om dit zó goed neer te zetten dat het uiteindelijk zonder mij kan,” besluit hij. “Als de kaart draait en de ramingen worden opgepakt door AI, is deze puzzel af. Dan begin ik aan de volgende sudoku.”

Meer informatie

Trevor Verberne

Gemeente Enschede

Milieukundig kosten- en aanbestedingsadviseur