Interview met Anita Baas

Voormalig programmamanager Infra bij De Bouwagenda

De actualiteit vraagt ons meer dan ooit wat van ons persoonlijke aanpassingsvermogen. Voor onze sector ligt die uitdaging er al veel langer. Hoe zorgen wij samen voor een veerkrachtige en toekomstbestendige infrastructuur in een omgeving waarin veranderingen elkaar in rap tempo opvolgen? De maandelijkse ‘brugdialogen’ helpen ons in die opgave. Anita Baas, een van de initiatiefnemers van de dialogen en tevens programmamanager Infra van De Bouwagenda, vroegen we wat haar drijft en wat zij ziet gebeuren op lange en korte termijn. 

Wat is jouw opgave binnen De Bouwagenda?

Ik maak mij hard voor thema’s als Infra, Bruggen en Sluizen, Klimaatadaptatie, Wet en regelgeving (Aanbesteden), Samenwerken vanuit vertrouwen en Ontwerpen vanuit een integrale visie. Voor dit laatste thema werk ik nu samen met ingenieursbureaus en bouwbureaus aan een boek waarmee we marktpartijen voorzien van voorbeelden hoe zij klimaatadaptief kunnen bouwen. 

Ik ben vanuit Rijkswaterstaat gedetacheerd bij De Bouwagenda. Daarvoor hield ik mij o.a. bezig met assetmanagement, de energietransitie en duurzaamheid. Ik heb in die periode een redelijk netwerk opgebouwd. Dat komt mede door mijn grote drive om bij te dragen aan duurzaamheid. Dat geldt niet alleen voor mijn werk maar ook daarbuiten, bijvoorbeeld in de wijk. Als je iets wilt bijdragen moet je het ook belangrijk genoeg vinden. Anders ben je geneigd om te doen wat je altijd al deed. Ik vind het het leukst, als het niet te makkelijk is. Het vermogen om te veranderen fascineert mij. Hoe adaptief ben je als organisatie en individu?

Kun je meer vertellen over De Bouwagenda en haar missie?

De Bouwagenda bestaat uit een samenwerkingsnetwerk van partijen uit de bouw- en infra wereld. Steeds zorgen we dat de ‘gouden driehoek’ van overheid, de markt en kennispartijen vertegenwoordigd is in onze initiatieven. Zo is er een Taskforce actief, die met woord en daad  bijdraagt aan de complexe uitdagingen en transitie-vraagstukken in de sector. Ik heb het dan over grote opgaven zoals verduurzaming, innovatie en het vergroten van benodigde productievolume. 

De Bouwagenda kijkt op systeemniveau wat er nodig is in de sector. Naast de organisatorische kant, maken we onderwerpen bespreekbaar, genereren aandacht. Kijk bijvoorbeeld naar de verduurzaming van bestaande en nieuwe woningen. Een complex geheel voor opdrachtgevers en -nemers: we willen hierin met elkaar innoveren. Ondertussen verstoort elke crisis het proces. Het helpt dan om langdurige relaties aan te gaan, zodat de markt weet waarop in te spelen en kan investeren. De aandacht die wij genereren op deze vraagstukken maakt dat dit op de politieke agenda komt.

De Brugdialogen zijn opgezet om een blijvend gesprek te voeren over de vervanging en renovatie van de civiele kunstwerken in ons land. Hoe raakt dit jouw ambitie?

Als je in de breedte een vervanging en renovatieopgave aanvliegt, dan moet je niet alleen de grote spelers betrekken. Je moet je ook hard maken zodat er voldoende geld is om landelijk en bij kleinere organisaties iets teweeg te brengen. Denk aan het uitwisselen van een inspectiedeskundige tussen Rijkswaterstaat en een waterschap.

Met de maandelijkse online brugdialogen willen we de oren te luisteren leggen bij de mensen in de praktijk. Bij de collega’s die écht snappen hoe projecten gerealiseerd worden. We hebben getracht de drempel om mee te doen aan de dialogen zo laag mogelijk te maken door het zo vroeg mogelijk op de dag te organiseren, mensen hoeven er niet voor te reizen en je bereikt toch íets ook al doe je maar een half uur mee. Er vindt kennisuitwisseling- en uitbreiding plaats en het gezamenlijk besef wordt vergroot. De brugdialogen worden ingeleid door wisselende experts en daarna wordt in kleinere groepjes echt de dialoog aangegaan. Ik heb er zelf ook veel meer aan als ik in een interessante discussie terecht kom. Dan geniet ik enorm, want het is gaaf om samen te werken aan een grote opgave! Dat zet aan tot denken over hoe ik het morgen beter kan doen. En dát is wat je voor ogen hebt. De mogelijkheden zien om dingen voor elkaar te krijgen. Niet iedereen heeft de meest ideale werkomstandigheden bijv. een te hoge werkdruk. Je probeert mensen vanuit hun eigen rol in een adaptieve stand te zetten.

Ik zou heel blij zijn als we over een jaar kunnen zeggen dat we in Nederland een programmatische aanpak hebben voor de civiele kunstwerken. Op een landelijk niveau met alle opdrachtgevers. Marktpartijen doen daar hun voordeel mee en kunnen daardoor tegemoet komen aan de wensen die de opdrachtgever heeft. En kennisinstellingen kunnen hun kennis kwijt en zien hun adviezen gerealiseerd worden. 

Mijn droom?

Een droom, die in mijn ogen goed denkbaar is, is dat de aanpak van Nederland voor deze grote vervanging en renovatieopgave internationaal gaat. We zijn al bekend om ons watermanagement. De aanpak voor het duurzaam beheren van onze kunstwerken kan ook die potentie hebben. 

Een overkoepelend thema van Platform WOW is resilience ofwel veerkracht. Hoe zijn jullie als De Bouwagenda in de afgelopen maanden veerkrachtiger geworden? 

Ik denk dat de Bouwagenda continu al adaptief is en is geweest. It's our middle name. Wij zijn een netwerk van mensen, professionals die juist aan een veerkrachtige sector willen werken. Het gaat erom dat de opgaven die spelen goed in beeld worden gebracht en dat De Bouwagenda een flinke duw in de goede richting kan geven. 

Gezien de opgaven, waar zie jij oplossingen op lange en korte termijn? Wat vind je dat hiervoor nodig is?

Op korte termijn lijkt het me goed om met de brugdialogen nog meer gebruik te maken van Platform WOW en de Bouwcampus. Mensen digitaal en op termijn ook weer live bij elkaar brengen om te leren en de juiste stappen te zetten. 

Ook is het nodig dat het Bestuurdersnetwerk Infra zich in in het komende halfjaar verder gaat committeren aan de landelijke vervanging en renovatieopgave. En niet alleen het herkennen van de opgave maar ook de bereidheid om te investeren in die opgave. Investeren wil zeggen: de schouders eronder en zorgen dat er condities ingericht worden zodat een programmatische aanpak van start kan.

Op lange termijn denk ik meer aan het zorgen dat de kennisopbouw goed wordt georganiseerd. Dat er ruim baan is voor mooie en goede voorbeelden en dat hierover wordt gecommuniceerd. Dat er een programmatische aanpak is en dat er condities zijn vanuit de politiek. Dat soort dingen. Maar ook de propositie van onze V&R aanpak richting het buitenland. 

Anita Baas

Rijkswaterstaat

Programmadirecteur Programma 'Implementatie Verzorgingsplaats van de Toekomst'