Joost de Ruig en Angela Puts over risicomanagement

In 2017 interviewden 10 collega's 10 bekenden uit het WOW netwerk, ter ere van het 10-jarig bestaan van Platform WOW. Wat is hun visie op de belangrijkste thema’s, zoals gladheidsbestrijding, samenwerking, assetmanagement en risicomanagement? Hoe was het, hoe is het nu en waar gaat het heen? Op welke manier speelt samenwerking binnen de overheid daarbij een rol? En wat voor rol kan WOW daarbij spelen?

"Platform WOW is als een Gideonsbende", vertelt Joost de Ruig, directeur Water van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en bestuurslid van Water Ontmoet Water, aan assetmanager Angela Puts van drinkwaterbedrijf Dunea.

Angela: ”Waarom vind je Platform WOW een Gideonsbende?”

Joost en Angela over: Begin klein in plaats van groots en meeslepend

Joost: ”Het is een Gideonsbende, omdat het platform zelf onderwerpen kan agenderen en ontwikkelingen initiëren die zij belangrijk vindt, zonder dat we direct met ingewikkelde discussies over de lijnverantwoordelijkheid geconfronteerd worden. De kracht van WOW is dan ook dat praktisch alles met eigen mensen gedaan wordt. Het is als een overleg tussen vakbroeders. We zijn beheerders die organisaties en mensen helpen te professionaliseren. Onder andere op het gebied van risicomanagement. En hoe kijk jij naar WOW?”

Angela: ”Ik vind dat de toegevoegde waarde van het platform zit in de gratis toegankelijke bijeenkomsten waar vakbroeders uit allerlei sectoren hun kennis delen. Als je tijdens een workshop iemand hebt gesproken, bel je elkaar daarna toch makkelijker op om kennis en ervaring uit te wisselen. Juist mensen uit een hele andere sector kunnen een frisse blik hebben op jouw risico. Wanneer kwam het onderwerp risicomanagement op de agenda bij WOW?”

"Juist mensen uit een hele andere sector kunnen een frisse blik hebben op jouw risico."

Joost: ”Risicomanagement kwam ruim vier jaar geleden op de agenda door de bewustwording rondom assetmanagement. Het denken over de hele levensduur van objecten maakte dat het risicomanagement bestond uit allemaal losse initiatieven. Dat kon beter en was de aanleiding om met een groep pioniers de werkgroep risicomanagement te starten. Zij hebben het risicomanagement tussen beheerders verder gebracht en tegelijkertijd zijn de betrokkenen zelf óók gegroeid. Sommigen zelfs tot gerenommeerde risicomanagers die nu ergens anders in de sector hun meerwaarde tonen."

Joost: ”Hoe staat het met het risicomanagement binnen Dunea?”   

Angela: ”Dunea doet al sinds haar oprichting in 1874 aan risicomanagement. Iedere zuiveringsstap is een vorm van risicomanagement. Daarnaast vergt het leveren van drinkwater 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar inzicht in en beheersing van risico’s. Sinds 2008 is het bedrijfsbrede risicomanagementbeleid geformaliseerd conform de Corporate-Governance-code. Ook bij Dunea is het belang van risicomanagement versterkt door de invoering van assetmanagement in 2012.”

Angela: ”Heb jij nog tips voor besluitvormers op het gebied van risicomanagement?”

Joost: “Risicomanagement moet je doen; niet alleen in woord en geschrift. Het is een hulpmiddel en geen doel op zich. Je moet voorkomen dat risicomanagement naast je organisatie komt te staan. Als je geen medewerkers beschikbaar hebt om het zelf te doen, doe het dan niet. Begin klein, zoals met veel dingen in het leven, in plaats van groots en meeslepend.”

Joost: ”Jij hebt al een aantal bijeenkomsten van WOW bijgewoond over risicomanagement. Wat viel je het meeste op?”

"Risicomanagement valt of staat met de Tone at the top."

Angela: ”De meeste deelnemers van die bijeenkomsten hebben behoefte aan informatie over de zachte kant van risicomanagement. De harde kant, de systemen en de papierwinkel zijn ingericht, maar hoe zorg je nu dat risicomanagement gaat leven en dat mensen het ook gaan doen? Het implementeren van risicomanagement is een cultuurverandering en dat kan een aantal jaren duren. In de ogen van een risicomanager/beleidsmedewerker gaat het altijd te langzaam, omdat die door zijn kennisvoorsprong altijd op de troepen vooruitloopt. Ook hiervoor geldt: begin klein en bouw het uit en vooral, vier je successen. Risicomanagement valt of staat met de ‘Tone at the top’. Als die er nog niet aan toe is, blijft risicomanagement een papieren tijger en is het hebben van een risicomanagementbeleid het grootste risico."

Angela: ”Wat houdt jou op dit moment het meest bezig wat betreft risicomanagement?”

Joost: ”Dat is het feit dat de risico’s waar ik van wakker lig soms, niet worden gerapporteerd. De risico’s die worden beschreven, zijn niet verkeerd, maar het zijn niet de overkoepelende risico’s die de doelstellingen van het bedrijf in gevaar brengen. Hoe is dat bij jullie?”

Angela: ”Ik probeer dat te ondervangen door aan mijn collega’s te vragen: “Zou jij van dit risico wakker liggen als jij de directeur was?” Regelmatig komen er dan heel andere risico’s naar voren.”

"Het is goed om meer top down naar risico’s te kijken"

Joost: ”Ja het is goed om meer top down naar risico’s te kijken, door meer boven de organisatie te zweven, om de bedrijfsbrede risico’s in kaart te brengen in plaats van alleen bottom-up zoals nu vaak gebeurt. Mensen voelen zich gehoord en gewaardeerd als zij hun risico’s kunnen bespreken en delen.”

Angela: ”Platform WOW bestaat nu tien jaar. Welke inzichten in de samenwerking heeft dat opgeleverd?”

"Mensen maken het verschil als het om samenwerken gaat."

Joost: “Samenwerken kost moeite, maar het levert een hoop energie op bij de medewerkers van beide partijen en het bespaart veel tijd en geld. Dat geld komt uiteindelijk ten goede van de dezelfde burger die beide partijen bedienen. Mensen maken het verschil als het om samenwerken gaat. Als de wil bij mensen er is om samen te werken gaat het lukken. Wij werken op dit moment met veel enthousiasme samen met Rijkswaterstaat op basis van een door WOW geïnitieerd raamcontract voor de realisatie van tientallen vispassages."

Angela: ”Wat een interessant voorbeeld. Hoe moet het nu verder met WOW volgens jou?”

Joost: ”Ik ben trots op WOW. Het is mooi dat we zijn doorgegroeid vanuit een vakbroederlijkoverleg naar zo’n groot platform. Laten we doorgaan met het uitwisselen van kennis en ervaring. Niet alleen de succesverhalen, maar ook de initiatieven die niet werkten, want juist hierin liggen belangrijke lessen. En laten we elkaar blijven wijzen op blinde vlekken; tenslotte heeft iedereen die, van besluitvormer tot risicomanager.”